Jaap Plaisier (67 jaar) verloor zijn vrouw Prijnie na een goed huwelijk van ruim 40 jaar. Prijna kreeg borstkanker, waar zij van herstelde, maar overleed in April 2018 op 64 jarige leeftijd aan de gevolgen van ALS. In haar verloor Jaap een hele lieve vrouw, die niet tegen ruzie en discussies kon, zijn maatje en geloofsgenoot. En de kinderen en (klein)kinderen hun (groot)moeder. “Prijnie was er altijd voor iedereen en kon daarvoor ‘de boel de boel’ te laten.” In ons gesprek verteld Jaap over het moed houden in de levensweg alleen verder gaan. Ons gesprek hebben we in Jaap zijn appartement in Capelle ad Ijssel met een prachtig zicht op de Hollandse IJssel.

Getroffen en verslagen
In december 2010 werd bij Prijnie borstkanker geconstateerd. Aanvankelijk wordt het een borst besparende operatie, maar de lymfklieren bleken niet schoon. Daarop moest de hele borst geamputeerd worden. Een vijfjarige hormoonkuur volgde. Vijf jaar later werd Prijnie ‘schoon verklaard’. Maar dan krijgt zij last van een sleepvoet. Een symptoom van ALS zo blijkt na onderzoek. De winst is volgens de artsen dat de conditie van Prijnie en het hele bovenlichaam goed is. Een hele slag dat dan ook de prognose van haar levensverwachting 2,5 tot 5 jaar is.

Jaap schiet vol als hij verteld: “Thuisgekomen hebben we niets gezegd, elkaar omarmt en gehuild. Kort na de uitslag krijgt Prijnie een longembolie. De winst van een goed bovenlichaam was in één klap weg. In die periode overlijdt ook haar broer en ons kleinkind.” Een hectische periode volgt. En het ziekteproces van Prijnie versneld door de gevolgen van de longembolie.

“De ziekte neemt de hele aansturing bij Prijnie weg. Het praten en slikken wordt moeilijker. Zij krijgt sondevoeding. Prijnie wilde heel graag thuisblijven. Wat ik best moeilijk vond is dat Prijnie eerder in haar geloof zeker stond. Zij was er heel rustig onder. Ik zie haar nog zo staan voor haar kleinkinderen  met opgeheven vinger: ‘Ik weet niet wat er met mij gebeurd, maar God doet niets verkeerd.’ En zo lag het ook voor haar. Maar toen zij ALS kreeg kon zij er zo niet meer over spreken. Ook niet met de dominee. Wat daarbij een rol speelt is dat de ziekte ALS invloed heeft op je kunnen uitdrukken. Zo toonde Prijnie zelfs geen emotie meer. En dat paste helemaal niet bij haar.”

Hoe houd je moed? Jaap is daar open over: “In de ziekteperiode rond borstkanker konden we samen in het geloof troost vinden en straalde Prijnie de rust uit. Toen Prijnie ALS kreeg was ik bij tijden boos op God. De strijd voor mij was dat ik mijn vrouw op het gebed heb gekregen. En nu wordt zij mij afgenomen. Haar gevecht aan te zien om alles zo goed mogelijk te kunnen blijven doen. Met een stoelfiets met elektrische ondersteuning, want zij kon zelf niet meer trappen, kon zij buiten het bed continue in beweging blijven. De kinderen begrepen dat eerst niet en vroegen haar stil te zitten als zij op bezoek waren. Later werd door de metingen bij de ademondersteuning duidelijk dat zodra zij stopte met fietsen haar saturatie daalde. Het gaf haar verlichting als zij bleef bewegen.”

“Prijnie bleef veel lezen. Zij putte daar moed uit om de gevolgen van haar ziekte te dragen. Ze kon echter zelf niets meer vasthouden of bedienen. Met een door mij gemaakte standaard voor de tablet kon zij door het laten vallen van haar hand naar de volgende pagina gaan. Zo heeft zij het Bijbelboek Job nog kunnen lezen. In de geloofsstrijd van Job herkende zij zich helemaal. Al kon Prijnie wat zij beleefde niet goed meer verwoorden. Zij heeft daarvoor een spraakcomputer op proef gehad. Met haar ogen bediende zij die. Alleen kreeg ik de goedkeuring van de aanvraag, wat allemaal zo traag verliep, twee weken na haar overlijden.”

In contact
“Het contact met onze zes kinderen is verschillend. Geen van allen zijn wij praters. De één is erg emotioneel en de ander uit dat minder. We hebben samen in de periode van Prijnie haar ziekte goed en veel steun aan elkaar gehad. Het geloof beleven we niet op dezelfde wijze. Daardoor mis ik de band die ik met ieder kind zou wensen. Dat geeft, hoe moeilijk ook, afstand. Gelukkig zijn er ook waar die band wel mee voel, kom ik daar regelmatig en zij hier. De dagen kunnen alleen lang duren.”

Als hulpkoster is Jaap actief in zijn kerkelijke gemeente. Daar ontmoet hij andere rouwenden. In die contacten merkt Jaap dat ook anderen in rouwen ervaren: ‘Ik wist niet hoe moelijk het was’. Het is de titel van het boekje, geschreven door dominee Vergunst, waarvan de inhoud Jaap erg aanspreekt. Zijn beleving wordt daarin goed vertolkt. Ds. Vergunst moedigde Jaap aan om het onderlinge contact met rouwende in eigen gemeente te bevorderen. Zo belangrijk! Helaas hebben de pogingen die Jaap heeft ondernomen nog niet geleid tot een contactgroep in zijn gemeente.

De weg gewezen
Spreken over het sterven en wat daar rondom geregeld moet worden vond Prijnie moeilijk. Al had Jaap het graag met haar geregeld. Zelf heeft hij een codicil klaarliggen. Sparen zoals voor de begrafenis was er door arbeidsongeschiktheid en werkeloosheid van Jaap niet bij. Prijnie maakte zich daar minder zorgen over en had het vertrouwen dat het allemaal goed komt. Toen de begrafenis moest worden betaald kwam Jaap, raakt geëmotioneerd nu hij eraan terugdenkt, allemaal envelopjes tegen waar hij het bestaan niet van wist. De opbrengst van wat Prijnie heeft verdiend met borduren en apart had gelegd voor haar begrafenis. Jaap had zich zorgen om niets gemaakt. De begrafenis kon zonder dat hij een beroep moest doen op anderen worden betaald.

“Nu ik alleen ben bid en lees ik heel veel, vooral in de Bijbel, ‘dé Bron’ zelf. Eerder liftte ik meer mee op de Bijbel- & geloofskennis die Prijnie, zij las erg veel, met mij deelde. Na haar overlijden heb ik dat zelf ter hand genomen. De Bijbelstudies geven mij de moed om verder te leven, ik put er Troost uit en ervaar dat de Heere mij daarin Zijn wegen wil leren.”

“Dat de Heere mij de weg wil wijzen heb ik ondervonden met het appartement waar ik nu woon. Het huis waar wij woonden was volledig aangepast op immobiliteit. Daar zijn wij tijdens de ziekte van Prijnie naar toe verhuisd. Het was door weinig zonlicht een donker huis en vol nare herinneringen. Ik wilde daar graag weg, maar is dat in de weg die God wil? Ik bad: Heere wilt u waarop ik inschrijf afwijzen als het niet Uw weg is. Bij het zoeken kwam ik dit appartement eerst helemaal niet tegen. Toen ik daarop reageerde kon ik de volgende dag op gesprek komen. De verhuurmakelaar vroeg mij de aanleiding van mijn inschrijving waarop ik haar dat geëmotioneerd vertelde. Om ‘niets’ raakte ik toen emotioneel. Ook zij raakte geëmotioneerd. Wat bleek? Haar man was ernstig ziek en die week ervoor uit huis geplaatst omdat verzorging thuis niet meer mogelijk was. Dat gaf het gesprek een ongedachte wending met veel (h)erkenning. Het appartement kreeg ik toegewezen. Waarop één van onze ouderlingen opmerkte dat de Heere ook daarin voor mij zorgt.”

Troost in psalmen
Orgelmuziek beluisteren, spelen en componeren – al is zijn slechte gehoor belemmerend – is Jaap zijn uitlaatklep. Psalm 86 ‘Leer mij naar Uw wil handelen’ heeft hij in canon getoonzet. Want in een persoonlijk gebed kan ook alles door elkaar heen lopen. Prijnie zong of speelde op de altfluit graag mee. De muziek heeft hen vanaf hun eerste ontmoeting verbonden. De psalmen geven Jaap rust. “In die rust heb ik moed om verder te leven en leer ik de zegeningen van God tellen die ik ook nu nog ontvang.”

Na haar overlijden sloeg bij Jaap de twijfel toe: Is Prijnie bij de Heere? “Ik heb de Heere gebeden of ik daar antwoord op mag krijgen. Toen bij het luisteren naar het zingen van de psalmen uit Psalm 68 vers 10 de regel ‘Hij kan, èn wil, èn zal in nood’ klonk, ervoer ik bevestiging. De volgende dag werd dezelfde psalm opnieuw gezongen. Zondags in de kerkdienst liet de dominee de psalm ook zingen. Je vraagt je af of je nog meer bevestiging wil hebben. Tot vorige week tijdens een bijeenkomst in de kerk het psalmvers ongedacht opnieuw wordt gezongen. Dat gaf mij de overtuiging dat Prijnie haar geloof heeft behouden, het haar niet in haar nood en bij haar dood is ontnomen.”

Voor verdere informatie over de Stichting Winstuitverlies  KLIK HIER